Chory jestem, to i dużo oglądam. A żeby było bardziej inteligencko, to na tapecie Żuławski i jego filmy.

Jak na razie dałem radę dwa – Opętanie i Na srebrnym globie. Jej, obydwu przydałby się porządny montaż i reżyser. Obydwa są wizualnie świetne, dobrze zagrane i z dobrymi aktorami. Mają dobre efekty, kostiumy i charakteryzację. To na czym Żuławski się wykłada to fabuła i długość trwania. No i może egzaltacja.

Słowo daję, że się staram je polubić, ale mało kto jest w teraz w stanie wytrzymać ponad dwie godziny filmu, z którego duża część to długie, ekspresyjne sceny, w których albo ktoś krzyczy albo strzela teatralne miny do kamery. W mniejszej dawce byłoby to genialne połączenie i reżyser wskoczył by pewnie w panteon wielkich twórców niezależnych i dziwnych.  A tam jest taaaaki potencjał.

Filmy

Opętanie to historia laski, która ma romans i przez dłuższy czas wierzymy, że tytułowy stan to niszcząca siła uczuć. Dopiero potem okazuje się, że jest ktoś trzeci – istota nadprzyrodzona. Całość nagle zmienia się w zupełnie inny film i pogłębia wszechobecny w filmie obłęd. Film był zakazany w Anglii, skrócony o 40 min i przemontowany w USA, w Niemczech, gdzie był kręcony pokazany dopiero po kilkunastu latach.

Na Srebrnym Globie to z kolei epicka próba ekranizacji powieści o podboju księżyca za  XIX wieku stryjecznego dziadka Żuławskiego. W dwu i półgodzinnym filmie reżyser stara się zmieścić co najmniej dwa tomy trylogii nie ruszając w ogóle tytułowego trzeciego. Mamy fantastyczne sceny, dialogi, ujęcia i pracę kamery, ale nie mamy za bardzo sensu. Nie wiem, czy ktoś nie czytający wcześniej książek ogarnie w ogóle o co w tym filmie chodzi. Połączeń między poszczególnymi scenami nie ma, każda scena ma ciężar całego Hamleta, więc nikt nie mówi do nikogo normalnie, tylko albo deklamuje filozoficzne prawdy o życiu, albo krzyczy.

Zresztą tu też nie obyło się bez przygód. Do zdjęć przygotowywano się od 175 roku, w 77 zaczęto, po czym cenzura całość zamknęła. Mimo epickiego budżetu i skali przedsięwzięcia prawie wszystkie kostiumy i dekoracje zostały zniszczone. Pozostało ich niewiele poukrywanych w domach ludzi zaangażowanych w produkcję. Całość udało się zamknąć dopiero w 89 roku. A brakujące fragmenty filmu po prostu opowiedzieć podkładając pod nie losowe ujęcia z podróży po Warszawie i Krakowie.

Za dużo, za ciężko

Leże sobie i myślę o tym, co zobaczyłem. Na pewno filmy Szulkina była bardziej zrozumiałe, a przez to i dla mnie dużo lepsze w odbiorze. Żuławskiemu ktoś dał za dużo swobody twórczej i przestał pytać się o sens, tego co pokazuje. Albo o jakąkolwiek ciągłość fabularną, a szkoda, bo jak już pisałem – jego wizje są niesamowite.

No i niektóre sceny są naprawdę warte obejrzenia – od kostiumowych scen na brzegu morza, przez mielenie mięsa i ranienie siebie aż do nabijania na pal. Mrrr, dawno już nie widziałem w kinie tak dobrze poprowadzonych ujęć.

W ogóle to oczami wyobraźni widzę jego filmy jako wizualizacje do technowych imprez. Na sali jakieś minimale czy progresivy, a na wielkich ekranach fragmenty jego filmów. Wtedy by nie przeszkadzała ani ich długość, ani egzaltacja, ani burza uczuć wylewająca się z każdej sceny.

Przede mną jeszcze jeden film – Diabeł, ale to za jakiś czas. Póki co, coś bardziej współczesnego.