W sumie najbardziej w całej tej aferze o ACTA wkurza mnie, że jedynym skutecznym sposobem na zwrócenie uwagi Generała Publicznego (General Public – opinia publiczna, czy też w zasadzie publiczne wrażenie, bo ludzie coraz rzadziej mają swoje opinie) był DDoS Anonimowych. Nie podoba mi się ten sposób prowadzenia debaty, ale wygląda na to, że jest jedynym skutecznym.

Ciężko uniknąć tego tematu, więc sobie trochę o ACTA poczytałem. Pomysł tego międzynarodowego porozumienia funkcjonuje od 2006 roku, negocjacje paru krajów zaczęły się w 2008. Wikipedia podaje cały tajmlajn wydarzeń:

16 grudnia 2011 Rada Unii Europejskiej przyjęła porozumienie w sprawie ACTA. 18 grudnia 2011 Rada Unii Europejskiej opublikowała krótką wzmiankę o przyjęciu ACTA na stronie 43 komunikatu prasowego na temat rolnictwa i rybołówstwa. Przyjęcie ACTA przez Radę UE zostało dokonane w okresie polskiej prezydencji. „Proces ten był jednym z priorytetów Ministerstwa Gospodarki realizowanych podczas przewodnictwa Polski w Radzie UE.”
25 listopada 2011 Rada Ministrów przyjęła uchwałę umożliwiającą podpisanie ACTA przez Polskę. Złożenie podpisu jest planowane na 26 stycznia 2012.

Tak się nie robi, drogi rządzie

Pierwsza rzecz, jaka rzuca się w oczy to SKANDALICZNE ukrycie informacji przez nasz rząd. I tutaj nie ma przeproś – obrońcy ACTA mają ciężki orzech do zgryzienia, bo skoro to takie super, normalne i dobrze zaprojektowane prawo, to dlaczego pisano o tym w miejscu, do którego nikt normalny raczej nie zagląda?

Bardzo też nie podoba mi się brak poddania pod debatę publiczną samych zapisów i wyjaśnienie ludziom, o co tak naprawdę chodzi. Ja wiem, że wybraliśmy sobie sami przedstawicieli i oni za nas w dużej mierze podejmują decyzje, ale wiadomo było, że to kontrowersyjna ustawa i chroniąc swoje tyłki i uwalniając się od wszelakich podejrzeń i teorii spiskowych, należało to przeprowadzić bardziej transparentnie.

Zresztą, całą historię nie ujawniania informacji o ACTA mimo obietnic można przeczytać na vagla.pl.

Bunt importowany

Ale ciekawy też jest przebieg wydarzeń po drugiej stronie barykady. W zasadzie wszyscy zorientowali się, że jest jakieś ACTA, kiedy USA oburzało się na SOPA. O sytuacji wiadomo od co najmniej miesiąca i w zasadzie nikogo ona nie interesowała, do momentu gdy amerykańskie media (gamingowe, Wikipedia itd) zorganizowały protest i się wyłączyły. A tak naprawdę nie to ruszyło masy do DDoSowania, ale zamknięcie Megauploadu. Być może ktoś o tym pisał wcześniej i ostrzegał, ale tak naprawdę do świadomości narodu dotarło, że coś może być nie tak, gdy zamknięto serwis pozwalający na jumanie seriali i filmów.

Smutne to strasznie, zresztą pokazuje, o co naprawdę chodzi milczącej masie anonimowych i osoby je wspierające. Osoby publicznie deklarujące swój sprzeciw ACTA mogą pisać:

ACTA to porozumienie w sprawie obrony praw autorskich – źle sformułowane, stworzone w niejasnych okolicznościach i błędne w założeniach, ale wciąż mówiące o obronie praw autorskich. Które same w sobie są bardzo szczytne! Kiedy kwestionujemy sens własności intelektualnej i prawo twórcy do wynagrodzenia, nie tylko okazujemy brak szacunku do cudzej pracy, ale i wpadamy w pułapkę. Nie da się obronić “piractwa” tezami pokroju “zabierają nam darmowe seriale”. Używając ich tylko się pogrążamy. Dyskusja o ACTA to nie to samo, co dyskusja o piractwie.

Niestety nawet pod tego typu odezwami bardzo szybko pojawiają się komentki wskazujące, że niestety to o te seriale głównie chodzi.

Protesty to czysty zysk

Level 77 – firma sprzedająca koszulki – na łamach jednego z serwisów o grach opublikowała materiał o, a jakże, koszulkach które można kupić by samym sobą mówić o proteście. Kupić oczywiście od jej zagranicznego partnera – firmy Jinx. Strasznie kojarzy mi się to z jednym z obrazków, który widziałem na sieci, gdzie przy okazji okupowania Wall Street za jedyne 5$ można było kupić koszulkę z napisem „Koniec Kapitalizmu” (jak wygooglam znowu, to zalinkuję). Ale robienie kasy na naszywkach i koszulkach (ciekawe, czy mają zastrzeżone prawa autorskie), to jedno.

A fejs to zupełnie inna sprawa. Idę o zakład, że wiele ze stron fanowskich zbierających do kupy przeciwników ACTA to tak naprawdę farmy fanów, cynicznie założone na nałapanie leniwych, ale też i poprawnie zaangażowanych internautów.

Dlaczego leniwych? Bo strasznie prosto jest odpalić sobie programik, który pomoże naszemu komputerowi wziąć udział w DDoSie, strasznie prosto lajknąć fanpejdża. Nieco trudniej zrobić coś samemu – zorganizować protest czy też debatę, sprawdzić jak wybrani przez nas posłowie zapatrują się na to prawo, sprawdzić, kto jak głosował, poczytać o co w tym ACTA chodzi i jakie są zagrożenia inne poza „zabiorą mi moje seriale”.

Zagrożenia

Mądrzejsi ludzie ode mnie sporo już o ACTA napisali, pożerują więc na ich wiedzy. Na początek Alex:

Największy problem z ACTA jest takim, że nie ma tam nic kontrowersyjnego. […] To umowa międzynarodowa która mówi, że państwa ją podpisujące biorą na siebie obowiązek zwalczania piractwa materiałów elektronicznych objętych prawem autorskim i obrotu podróbkami. Sygnatariusze zobowiązują się do pewnych konkretnych działań w tym celu. Powołane też zostanie międzynarodowe ciało koordynujące te działania. To w zasadzie wszystko. Diabeł siedzi w szczegółach i historii.

Czy to coś nowego? Nie.

Internetowe komentarze bulgocą oburzeniem, że oto Internet stanie się przestrzenią totalitarną, objętą wzrokiem straszliwych korporacji ograniczających wolność. Tyle, że taką przestrzenią Internet jest od dawna. Wyspecjalizowane firmy, na zamówienie wytwórni filmowych i płytowych, monitorują sieć w poszukiwaniu piratów, za ujawnienie podatności w zabezpieczeniach można mieć kłopoty, podobnie za sprzedaż urządzeń do ich obchodzenia (np modchipów do konsol). ACTA ujednolica tylko takie działania na całym świecie. Za pirackie płyty można iść siedzieć już teraz.
Wdrażanie postanowień ACTA odbywać się będzie na poziomie krajów. Tu możliwe jest wprowadzenie wielu drastycznych przepisów i regulacji, ale też w demokratycznych krajach obywatele mają dużo większy wpływ na działania rządów. Łatwiej będzie protestować przeciwko konkretnym zmianom w konkretnych prawach — ale ACTA takich zmian wprost nie narzuca.

Zresztą dokładna analiza ACTA przeprowadzona na Teukro’s Blog dokładnie wylicza realne zagrożenia (nie spekuluje, nie mówi, co móże się wydarzyć, albo jak to potencjalnie zaszkodzi). Ograniczę się do zacytowania podsumowania:

najbardziej kontrowersyjne elementy ACTY, to […] bezprecedensowym rozbudowaniu środków, służących osobie dochodzącej roszczenia w postępowaniu zabezpieczającym. Przy niewystarczającym zrównoważeniu w prawach osoby przeciwko której środki są stosowane, dają one – potencjalnie – możliwość dochodzenia roszczeń poza właściwym procesem, z pominięciem stanowiska osoby dokonującej rzekomego naruszenia. Podkreślić jednak należy, że postanowienia ACTA – przynajmniej w takim zakresie, w jakim jestem je w stanie ocenić – nie są zaskakujące czy też sprzeczne z trendem, jaki obserwujemy w prawodawstwie polskim już od wielu lat.

I jeszcze ważna informacja pada w jednym z komentarzy do tego tekstu:

Jako umowa międzynarodowa ACTA jest aktem prawnym, którego ewentualna zmiana lub od którego odstąpienie nastręcza znacznie poważniejsze trudności, niż zmiana dotychczasowej ustawy o prawie autorskim. Prowadzi to co najmniej do ugruntowania obecnego pojmowania prawa autorskiego i jego ochrony cywilnej i karnej. W konsekwencji przyjęcie ACTA uczyni w zasadzie niemożliwym zrealizowanie postulatów postępowych w tej sprawie grup, żądających rekonstrukcji pojęcia majątkowych praw autorskich. A szkoda.

Czy coś się da zrobić?

DDoS na strony rządowe zwrócił uwagę mediów na problem i zaczęło się. Znani mainstreamowi dziennikarze starej daty zaczęli wygadywać bzdury w telewizji, politycy za bardzo nie chcą się przyznać kto i co podpisał. No a z rozmów wynika, że niezależnie od wszystkiego Polska ACTA podpisze. Na vagla.pl czytamy:

Dowiedzieliśmy się, że teraz nie można już, oczywiście, cofnąć decyzji o podpisie polskiego przedstawiciela pod dokumentem ACTA, że ten podpis zostanie złożony i że to otworzy drogę do procedury ratyfikacji tej umowy. Zapytałem przedstawicieli obu ministerstw o to, czy mają jakąś koncepcje rozwoju wypadków, gdyby się okazało, że Parlament Europejski albo polski Sejm nie wyrażą zgody na ratyfikację tej umowy międzynarodowej. Usłyszałem, że „byłby to wstyd”. Zastanawiam się, co jest większym wstydem i czy przez przypadek nie sposób pracy nad tego typu umową międzynarodową, w ramach której domagająca się informacji publicznej „opinia publiczna” nie mogła takich informacji uzyskać.

Smutna rzeczywistość

Jaki wpływ będzie miało ACTA na nasze życie dopiero zobaczymy. Jak na razie wizje katastroficzne, które towarzyszyły podpisaniu DMCA (Digital Millenium Copyright Act) – ustawa obowiązująca od 1998 w USA zabraniająca tworzenia i rozpowszechniania technologii, przy użyciu których mogą być naruszone cyfrowe mechanizmy ograniczeń kopiowania), jak na razie się nie sprawdziły, albo ja ich nie odczułem.

Póki co jest pretekst do DDoSowania stron, lajkowania fanpejdży i bycia internetowym bohaterem małym kosztem.

Jedni wypłyną na byciu trybunem ludowym (w czym nie ma nic złego, zwłaszcza jeżeli wkłada się w to dużo pracy), sklepy zarobią na koszulkach i gadżetach, agencje i famerzy na fanach z fejsa.

Mam nadzieję, że ta cała zadyma spowoduje, że po raz ostatni ważna społecznie i kontrowersyjna ustawa będzie chowana w dokumencie o łowieniu ryb.

Bo co do tego, że reszta pozostanie bez zmian nie mam wątpliwości. Nikogo nie będzie interesowało co się dzieje, dopóki wódka będzie tania, a seriale za darmo. Nadal będzie obowiązywał model sprzeciwu społecznego polegający na napisaniu [*] w statusie przy żałobie i puszczeniu programiku do DDoSa wraz ze stadem, bez większej refleksji na temat.