Zrobiłem sobie kiedyś mały eksperyment. Byłem akurat w rodzinnym Lublinie, a ponieważ pojawiam się tam rzadko, więc i prawdopodobieństwo wpadnięcia na znajomych jakieś duże nie jest. A co za tym idzie – trafiałem na samych obcych ludzi. I dobrze, taki był cel, gdyż chciałem sprawdzić na ile prywatne są nasze telefony.

Nie było to dla nie jakieś super proste. Jak pisałem parę notek temu – rozmowa na żywo jest dla mnie trudniejsza niż ta za pomocą sieci. Zresztą w ogóle wydaje mi się, że jestem chodzącym zbiorem zmian, które internet i technologia wywołują w człowieku. Może nie jestem jakimś ekstremalnym przypadkiem, który nie ma życia poza siecią, ale czytają takie pozycje jak Alone Together czy oglądając Digital Frontier doskonale rozumiem o czym mowa. Ja też cierpię na FOMO (Fear of Missing Out), multitaskinguję z różnymi stopniami powodzenia, muszę pracować nad skupieniem uwagi na dłużej czy w zasadzie nie rozstaje się z moją magiczną furtką do wirtualnego świata – czyli smartfonem. Nawet teraz, pisząc ten tekst sprawdzam jak idzie mi konwersja jednego z plików, szukam książek na amazonie i zerkam co jakiś czas na twittera. Takie czasy.

Urodziłem się w epoce analogowej, dojrzewałem w okresie przejściowym, teraz żyję w świecie cyfrowym. To pewnie dzięki temu umiem opowiadać o współczesnym świecie ludziom, którzy nie do końca go rozumieją. Ba, ja sam czasami przestaję już nadążać i rozumieć wszystko, co się dzieje dookoła.

Zawodu, który wykonuję/wykonywałem nie było wcześniej i za bardzo nikt nie mógł mnie do jego wykonywania przygotować. Zresztą to tak samo jak i u moich znajomych zajmujących się tworzeniem gier wideo, marketngiem w sieciach społecznościowych, czy tworzeniem programów wideo do internetu. Nasze wykształcenie nie na wiele się przydało, bo musieliśmy tak czy inaczej wykorzystywać wiedzę zdobytą gdzie indziej. I obawiam się, wróć, mam nadzieję, że będzie to proces ciągły. Że wraz z przyspieszaniem rozwoju technologii będą coraz szybciej pojawiać się nowe zawody. Zawody, które sami zainteresowani będą sobie tworzyć i w końcu dojdziemy do punktu, w którym każdy będzie mógł powiedzieć, że jest artystą w swoim zawodzie.

Ale wracając – byłem ciekawy jak bardzo osobisty staje się nasz smartfon. Ile zawierzamy mu sekretów, ile informacji o nas zawiera. I jak bardzo zdajemy sobie z tego sprawę. W końcu w przypadku normalnego internetu beztrosko oddajemy informacje o sobie rozmaitym koncernom. Czy to Google, czy Facebookowi. Nikt do końca nie czyta umów, nikt nie ogarnia jak duży cyfrowy cień za sobą zostawia.

Czy działa to więc tak samo w przypadku smartfonów? Pamiętam, że kiedy skradziono mi mojego ajfona i zobaczyłem, że ktoś loguje się na moje konta pocztowe i komunikatory, to poczułem się nago. Na szczęście Apple dało funkcję zdalnego wymazania danych, co natychmiast uczyniłem. Ale to ja. A inni?

Eksperyment był prosty. Podejść, przedstawić się jako socjolog prowadzący badania i zapytać się, czy za 50zł będę mógł przejrzeć całą zawartość smartfona. Maile, fotki, historia przeglądanych stron, smsy i wykonywane telefony. W sumie pytałem się około 20 osób. Miałem trochę czasu, nigdzie mi się nie spieszyło. Nie zgodził się nikt. Mimo, iż mieli konta na Facebooku, tagowali się w rozmaitych lokacjach, prowadzili rozmowy za pomocą czata na googlu i fejsie i wiedzieli, że te firmy w jakiś sposób korzystają z ich danych. Mimo to fizyczne danie dostępu do swoich informacji było dla nich barierą nie do przejścia. Nawet za pieniądze.

W sumie dobrze, bo nie byłem przygotowany na większe wydatki. Zakładałem, że zgodzi się jedna, góra dwie osoby. Tymczasem dostępu do swojego elektronicznego ja nie dał mi nikt. I pewnie dlatego od razu zwróciłem uwagę na akcję jednego z artystów – Johannes Osterhoff, który przez cały rok ma zamiar publikować zrzuty ekranu swojego ajfona. Za każdym razem gdy wciśnie przycisk home swojego telefonu odpowiedni zrzut ekranu zostanie wysłany na jego stronę. Coś jak życie w domu ze ścianami ze szkła. A może nawet coś więcej, bo w końcu nasz smartfon to przepustka do naszego całego wirtualnego świata. Nie wiem czy można nazwać to sztuką, bo i większego zamysłu w tym nie widzę. Na pewno ciekawe jest to jednak jako społeczny eksperyment.

Pooglądałem trochę co się u niego dzieje i jak na razie nie jest to nic ciekawego. Na szczęście większość z nas nie prowadzi życie jak James Bond, więc i nasze tajemnice są w miarę bezpieczne, bo i za bardzo nikogo nie interesują. Nawet artyści. Widocznie wszyscy potrzebujemy dobrego reżysera, by jakoś bardziej zainteresować sobą świat. Swoją drogą – to może być jeden z zawodów przyszłości.

Patrzę na swojego popękanego ajfona i zastanawiam się ile można o mnie na jego podstawie powiedzieć. Smartfony stają się częścią nas. W książce Accelerando technologia idzie jeszcze dalej  i stają się po prostu częścią człowieka. Bez specjalnych okularów nie jesteśmy w stanie egzystować w świecie przyszłości, jest dla nas za szybki i nie rozumiemy go. No ale to pieśń przyszłości – na razie jeszcze bez smartfona dajemy sobie radę. Mimo, że jest to ciężkie.